Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /libraries/cms/application/cms.php on line 471
Tworzymy społeczeństwo informacyjne już dziś! - Bibliotekarz Lubuski

Tworzymy społeczeństwo informacyjne już dziś!

Nowoczesne e-usługi w Bibliotece Norwida

11. Wprowadzenie

„Społeczeństwo informacyjne – terminem określa się społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług związanych z 3P (przesyłanie, przetwarzanie, przechowywanie informacji)" [1].

Czym zatem jest społeczeństwo informacyjne? Jak je zbudować? Kiedy powstanie? Kto będzie je tworzył? Jak się w nim odnaleźć? To tylko niektóre z pytań, które rodzą się, kiedy analizuje się przedstawioną definicję. Celem niniejszego artykułu nie jest odpowiedź na te pytania, ani nawet wywołanie debaty na ich temat. Celem jest pokazanie, iż społeczeństwo informacyjne jest tu i teraz, że wszyscy je tworzymy i wszyscy w nim uczestniczymy. Wystarczy zatrzymać się na chwilę i spojrzeć z dystansem na otaczającą rzeczywistość. Cóż zobaczymy? Wszechogarniającą technologię, niespotykane jeszcze do niedawna możliwości komunikacyjne, internet, media społecznościowe, blogi, video streamingi, a także niezliczone strony internetowe udostępniające wszystko wszystkim. Jak odnaleźć się w tym natłoku danych, szumie informacyjnym często uniemożliwiającym odnalezienie potrzebnej wiedzy? Odpowiedź jest prosta. Trzeba przyjść do Biblioteki Norwida lub zalogować się do nowego portalu bibliotecznego i skorzystać z nowoczesnych e-usług, które zostały uruchomione i udostępnione użytkownikom biblioteki. I tu właśnie pojawia się drugi cel niniejszego artykułu, którym jest wykazanie, iż e-usługi Biblioteki Norwida są doskonałym źródłem informacji i wiedzy, że łatwo z nich skorzystać i przede wszystkim, że każdy znajdzie to, co go interesuje w formie, której potrzebuje, łatwo, przyjemnie i na czas.

2. Geneza

Budowa społeczeństwa opartego na wiedzy oraz dostępie do informacji wymaga przygotowania zarówno infrastruktury technicznej, jak i baz danych przechowujących oraz udostępniających informacje w sposób prosty, szybki i bezpieczny. Pierwszy element jest w warunkach polskiej rzeczywistości trudny do zrealizowania, ponieważ wymaga ogromnych nakładów finansowych, a także powszechności dostępu do technologii teleinformatycznych.

Zaspokojenie drugiego z wymagań, czyli budowa bezpiecznych, wydajnych oraz elastycznych baz danych, a także wypełnienie ich informacjami, jest prostsze w realizacji, choć wymaga wiedzy i doświadczenia. Instytucjami przeznaczonymi do gromadzenia i udostępniania informacji oraz wiedzy z różnych dziedzin są biblioteki, które od wielu lat powiększają, opracowują i udostępniają swoje zbiory, w tym zbiory elektroniczne. Kluczowym zadaniem dla bibliotek jest więc włączanie się w proces budowy ery informacyjnej poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii społeczeństwa informacyjnego, stwarzanie warunków dla zapewnienia bezpośredniego dostępu do informacji, kształtowanie świadomości społeczeństwa oraz rozwijanie jego potencjału intelektualnego i gospodarczego.

Poszerzanie zakresu oraz zmiana sposobu prezentacji informacji, a także zwiększanie udziału informacji elektronicznej wymusiły wprowadzanie w bibliotekach nowoczesnych technologii informatycznych oraz narzuciły konieczność zmiany sposobu pracy bibliotekarzy. Widać wyraźnie, iż w zawodach związanych z udostępnianiem informacji, szczególnego znaczenia nabierają umiejętności związane z wyszukiwaniem, filtrowaniem, analizą, a także oceną ważności i wiarygodności informacji. Wzrost wymagań oraz zmiana profilu pracy pracowników biblioteki skutkują tworzeniem nowych zawodów: bibliotekarza – specjalisty od zasobów cyfrowych, bibliotekarza – specjalisty od informacji elektronicznej oraz „bibliotekarza cyfrowego".

Biblioteka Norwida w Zielonej Górze jest doskonałym przykładem dokonujących się zmian. Od wielu lat konsekwentnie tworzy zasoby cyfrowe, uruchamia kolejne projekty, wdraża nowoczesny sprzęt, udostępnia informacyjne bazy danych. Tak zdefiniowana polityka rozwoju zasobów informacyjnych sprawiła, że Biblioteka Norwida jest dziś postrzegana jako jedna z najnowocześniejszych bibliotek publicznych w Polsce.

Przez ostatni rok biblioteka dokonała kolejnego skoku w przyszłość, realizując projekt pod nazwą „Nowoczesne e-usługi Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze" współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007- 2013. Głównym celem przyświecającym tworzeniu i realizacji przedsięwzięcia było stworzenie możliwości darmowego dostępu do zasobów informacyjnych w sieci (również tych płatnych), przy wykorzystaniu nowoczesnych mechanizmów wyszukiwawczych, a także udostępnienie użytkownikom biblioteki szeregu nowoczesnych e-usług, których brakowało w mieście i w sieci.

Realizacja projektu wniosła bardzo wiele nowoczesnych rozwiązań, których nie sposób opisać w tak krótkim tekście. Z konieczności niniejszy artykuł zaledwie sygnalizuje zaproponowane e-usługi i ich funkcjonalności, a także skrótowo opisuje informacyjne bazy danych, które zostały zakupione i udostępnione. Żeby nie zanudzać czytelników, wspomina zaledwie o sprzęcie komputerowym, serwerach, macierzach dyskowych i innych urządzeniach, które zostały w ramach projektu zakupione i zamontowane w bibliotecznej serwerowni. W celu podkreślenia wagi tej części przedsięwzięcia można stwierdzić, iż aktualnie zasoby serwerowe Biblioteki Norwida są w czołówce wydajności urządzeń pracujących w instytucjach publicznych w mieście. Sprawdźmy zatem, co w ramach projektu zostało zrealizowane.

3. System Udostępniania Zasobów Informacyjnych

Jednym z podstawowych problemów dzisiejszego zinformatyzowanego świata jest nadmiar informacji, trudność w integracji rozproszonych jej zasobów, a także zapewnienie spójnej prezentacji różnego rodzaju informacji wyszukanej przy pomocy narzędzi informatycznych. Instytucje udostępniające bazy danych najczęściej robią to indywidualnie przy wykorzystaniu własnych rozwiązań, co uniemożliwia współdzielenie zgromadzonych danych, a często również znacząco utrudnia użytkownikom wyszukiwanie interesujących informacji.

Przyczyną takiego stanu rzeczy jest zwykle brak środków finansowych na realizację projektów, brak specjalistów, a często również niedostateczna świadomość problemu wśród kadry zarządzającej. W tym kontekście zostało osadzone jedno z kluczowych przedsięwzięć, zrealizowanych w ramach projektu – System Udostępniania Zasobów Informacyjnych (SUZI). Czym jest nasza dama SUZI? Najogólniej mówiąc – jest portalem internetowym biblioteki integrującym wszystkie udostępnione zasoby informacyjne, zarówno wewnętrzne (tworzone przez bibliotekę), jak i zewnętrzne wykupione w ramach projektu, a także udostępniającym specjalnie zbudowaną wyszukiwarkę pozwalającą na jednoczesne przeszukiwanie wszystkich tych zasobów i spójną, jednoznaczną i przejrzystą prezentację wyników wyszukiwania. Żadnego szumu informacyjnego, żadnych setek tysięcy zaśmiecających wyniki wyszukiwania nieprzydatnych nikomu stron, żadnych reklam – tylko potrzebne informacje dostępne w postaci pełnotekstowych artykułów, odnośników do pozycji bibliograficznych w bazach danych Biblioteki Norwida, kompletnych e-booków w bazie ibuk.pl czy najwyższego lotu publikacji naukowych

Każdy użytkownik, nawet niezalogowany, może skorzystać z wyszukiwarki i odnaleźć interesującą go informację. Wyszukiwarka integruje i przeszukuje wszystkie zasoby informacyjne Biblioteki Norwida, zarówno elektroniczne bazy danych w ramach systemu bibliotecznego PROLIB, inne bazy informacyjne będące własnością biblioteki, zasoby zewnętrzne (w ramach wykupionych dostępów), jak również udostępniane w ramach nowoczesnych e-usług. Przyjazny, intuicyjny interfejs pozwala użytkownikom w szybki sposób (dzięki rozbudowanym kryteriom wyszukiwania oraz nowoczesnym, inteligentnym algorytmom wyszukiwawczym) odnaleźć poszukiwaną informację, sprawdzić jej status, a także powiązane z nią usługi (np. digitalizacja na żądanie).

Po zalogowaniu użytkownik uzyskuje dostęp do dodatkowych funkcjonalności, m.in. możliwości bezpośredniego korzystania z systemu bibliotecznego (historii zamawiania, rezerwacji, wypożyczenia, prolongat itd.), a także przekształca czytelnika w uczestnika, pozwalając mu zaangażować się w działalność kulturalną i naukową prowadzoną przez bibliotekę. Dodatkowo oprogramowanie SUZI umożliwia czynne korzystanie z nowoczesnych e-usług, np. poprzez zamawianie digitalizacji na żądanie, dostęp do audiobooków, e-booków, korzystanie z kursów i szkoleń w ramach systemu e-learning, dostęp do elektronicznej platformy przeznaczonej dla artystów, napisanie lub przeczytanie e-recenzji, a w przyszłości nawet dokonanie płatności za określoną usługę (powiązanie z usługami systemów płatności online) czy wykupienie pakietu usług i opłacenie za nie abonamentu (np. w mediatece). Poprzez oprogramowanie SUZI użytkownik biblioteki ma również dostęp do wideokonferencji i wirtualnych spotkań, a także możliwość bezpośredniego skontaktowania się z pracownikiem biblioteki (czat z pracownikiem w dyżurnych godzinach lub poprzez wysłanie formularza kontaktowego).

System Udostępniania Zasobów Informacyjnych SUZI umożliwia również sprawdzenie wszystkich aktualnych wydarzeń organizowanych w bibliotece (za pośrednictwem usługi news365.pl również w mieście i regionie), dzięki informacjom wyświetlanym w kalendarzu wydarzeń. Dodatkowo użytkownik może zapisać się i ustawić preferencje newslettera, wysyłanego za pomocą poczty e-mail lub SMS-a.

Niezwykle istotne jest uwzględnienie w SUZI potrzeb wszystkich czytelników, także niedowidzących i niewidomych (możliwość przełączenia się na tryb tekstowy o wysokim kontraście z opcją powiększania czcionki, zoptymalizowany także pod usługę iWebReader – pozwalającą odczytać treść strony internetowej przez syntezator mowy). System charakteryzuje intuicyjny i spój¬ny dla wszystkich e-usług interfejs użytkownika pozwalający na jednolity dostęp do wszystkich baz danych.

W czasie realizacji projektu zakupiono szereg baz danych, m.in. książek elektronicznych, czasopism online, przepisów prawnych, publikacji specjalistycznych. Jak wspomniano powyżej, udostępnienie elektronicznych baz danych odbywa się w ramach zasobów sprzętowych zlokalizowanych w gmachu głównym biblioteki (komputery lokalne) oraz w internecie przy wykorzystaniu Systemu Udostępniania Zasobów Informacyjnych (SUZI). Zakupione bazy danych zawierają bardzo szerokie spektrum tematyczne, m.in. takie zasoby jak:
ibuk.pl – zawierający do 2371 pełnotekstowych publikacji, książek z bardzo wielu dziedzin (zarówno naukowych, jak również popularnych),
inforlex.pl biblioteka – zawierający m.in. takie czasopisma jak: Biblioteka Księgowego,
Biuletyn Głównego Księgowego,
Biuletyn VAT,
Controlling i Rachunkowość Zarządcza,
Gazeta Samorządu i Administracji,
Monitor Księgowego,
Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń,
Personel i Zarządzanie,
Poradnik Gazety Prawnej,
i inne,

teksty aktów prawnych,
orzecznictwa i interpretacje,

a także: Encyklopedia Księgowego,
Leksykon Kadrowca,
Słownik Rachunkowości Budżetowej,
Informator Urzędu Zamówień Publicznych,
Monitory B – sprawozdania finansowe firm i spółdzielni,
niemal 6 000 aktywnych formularzy i wzorów dokumentów, takich jak np. zakładowy plan kont, polityka rachunkowości, regulamin wynagradzania,
i wiele innych,
e-prenumerata „Gazety Lubuskiej" z mutacjami wraz z archiwum, zawierające dostęp m.in. do treści archiwalnych („Gazety Lubuskiej" wraz z mutacjami) dostępne od stycznia 2010 r. wraz z treściami bieżącymi,
elektroniczna wersja „Gazety Wyborczej" wraz z archiwum, udostępniająca m.in. treści archiwalne od 1989 r. oraz treści bieżące (łącznie ponad 3,5 miliona artykułów z codziennych wydań „Gazety Wyborczej"),
elektroniczna wersja „Rzeczpospolitej" wraz z archiwum, udostępniająca m.in. treści archiwalne od 1993 r. oraz treści bieżące,
wszystkie aktualnie udostępniane bazy danych z Wirtualnej Czytelni Norwida.

Wszystkie elektroniczne bazy danych są udostępniane na wszystkich komputerach zakupionych w ramach projektu, a także na stanowiskach, które aktualnie funkcjonują w gmachu głównym i w filiach miejskich Biblioteki Norwida. Dostęp do elektronicznych zasobów informacyjnych będzie możliwy zarówno za pośrednictwem mechanizmów udostępnianych przez administratorów tych baz danych, jak również za pośrednictwem SUZI.

4. Wideokonferencje

Biblioteka Norwida tętni życiem kulturalnym. Odbywa się tu mnóstwo ciekawych spotkań, wieczorów autorskich, promocji lokalnych autorów (pisarzy, poetów), konferencji naukowych, wykładów, spotkań z ciekawymi osobami itd. Zwykle sale wypełnione są po brzegi i zdarzają się sytuacje, iż zainteresowane udziałem w wydarzeniu osoby nie mogą w nim uczestniczyć z powodu braku miejsc. Jedna z proponowanych e-usług zrealizowanych w ramach projektu rozwiązuje ten problem. W bibliotece został wdrożony nowoczesny, elastyczny i jednocześnie prosty i intuicyjny w obsłudze system wideokonferencji. Oprogramowanie to umożliwia m.in.:
organizowanie wirtualnych spotkań, np. z ciekawymi autorami, artystami,
organizowanie wirtualnych, rozproszonych szkoleń z zakresu dostępu do informacji i wiedzy,
transmisje wydarzeń kulturalnych odbywających się w Bibliotece Norwida,
wirtualne uczestnictwo w spotkaniach kulturalnych, imprezach dla dzieci itd.,
prowadzenie rozproszonych klubów dyskusyjnych (książki, filmowych itd.).

W ramach realizacji projektu zostało zakupione oprogramowanie serwerowe, wraz z usługą, które umożliwia organizowanie wideokonferencji przy wykorzystaniu serwisu internetowego, co eliminuje konieczność inwestowania w oprogramowanie i sprzęt po stronie zewnętrznych uczestników wydarzenia. Użytkownicy biblioteki, którzy chcą wziąć udział w wideokonferencji, będą otrzymywali wirtualne zaproszenie i przy wykorzystaniu własnego komputera stacjonarnego lub przenośnego z podłączeniem do internetu oraz kamerą internetową (która stanowi standardowe wyposażenie większości dostępnych aktualnie na rynku notebooków) będą się podłączać do wideokonferencji bez żadnych opłat. Prosto, łatwo i przyjemnie. W transmitowanym w internecie w czasie rzeczywistym spotkaniu z ciekawym autorem, które fizycznie odbywać się będzie w Sali Dębowej Biblioteki Norwida w Zielonej Górze, będzie mógł aktywnie współuczestniczyć zaproszony użytkownik systemu widokonferencji, znajdujący się w dowolnym miejscu na świecie.

W zależności od typu organizowanego wydarzenia oraz określonej grupy docelowej, zaproszenia będą rozsyłane indywidualnie (np. do członków klubów dyskusyjnych, moderatorów Dyskusyjnych Klubów Książki lub innych zamkniętych grup) lub publikowane na ogólnodostępnych stronach serwisów informacyjnych WiMBP.

Usługa wideokonferencji może być również używana w urządzeniach mobilnych, np. tak popularnych aktualnie smartfonach i tabletach. Oznacza to, że np. będąc na wakacjach na Wyspach Kanaryjskich, możemy bez najmniejszego problemu wziąć udział w ciekawym wydarzeniu, które akurat w tym czasie dzieje się w Bibliotece Norwida. Inną niezwykle interesującą funkcją usługi jest możliwość kreowania wirtualnego spotkania lub strumieniowania interesujących wydarzeń w miejscach poza gmachem głównym biblioteki. W ramach zakupionego sprzętu zostały dostarczone m.in. kamery HD oraz sprzęt mobilny. Daje to nieograniczone możliwości. Możemy sobie wyobrazić sytuację, kiedy jakaś ciekawa osoba, np. przykuta do wózka inwalidzkiego i niemająca fizycznej możliwości dostania się do instytucji, zaprasza bibliotekarzy do siebie i prowadzi wirtualne spotkanie ze swojego własnego domu. Rozwiązanie to jest idealne dla niepełnosprawnych użytkowników biblioteki, którzy często unieruchomieni w swoich miejscach zamieszkania, nie mogą w pełni uczestniczyć w organizowanych imprezach.

Innymi ciekawymi pomysłami, które wykorzystują możliwości zakupionego sprzętu i oprogramowania, są: prowadzenie wirtualnych spotkań w ramach Dyskusyjnych Klubów, w których zdalnie uczestniczyć będą nie tylko klubowicze z województwa lubuskiego, ale również z różnych regionów Polski, przedsięwzięcia wzbogacające działalność np. powstałego w zeszłym roku klubu filmowego „Na Górze", działającego w mediatece Góra Mediów, np. wirtualne zaproszenie do rozmowy o obejrzanym filmie krytyków i innych zainteresowanych, niebędących w danym momencie fizycznie w klubie.

Niezwykle ciekawe możliwości systemu wideokonferecji wiążą się z organizacją spotkań z native speakerami w wirtualnej Cafe Language mediateki. W starej formule spotkania z językami obcymi odbywały się ze względu na ograniczenia lokalowe biblioteki jedynie raz na dwa miesiące przy udziale niewielkiej liczby osób. W wyniku wykorzystania systemu wideokonferencji to się zmieni.

5. Digitalizacja na żądanie

Biblioteka Norwida jest największą biblioteką publiczną w województwie lubuskim. Ma też najbogatsze zbiory nie tylko książkowe, ale również starodruki, mapy, unikalne dokumenty o charakterze regionalnym itd. Znaczna część tych zbiorów nie jest dostępna dla użytkowników biblioteki, ze względu na ich wartość i konieczność ochrony. Kolejną z e-usług, wychodzącą naprzeciw potrzebom, jest digitalizacja na żądanie.

Usługa digitalizacji na żądanie polega na przygotowaniu elektronicznych wersji dokumentów (fragmentów książek, artykułów z czasopism, dokumentów regionalnych, zbiorów specjalnych itd.) w odpowiedzi na zapotrzebowanie ze strony czytelników biblioteki. Zdigitalizowane są udostępniane nieodpłatnie zainteresowanemu czytelnikowi oraz dodatkowo umieszczane w tworzonej bazie danych, która jest udostępniana w ramach serwisu internetowego i jednocześnie stanowi podstawę do analiz czytelnictwa, prowadzących m.in. do optymalizacji zakresu gromadzonych zasobów (elektronicznych i tradycyjnych) oraz dostosowywania oferty informacyjnych baz danych. Udostępnienie kolejnego, nowego zdigitalizowanego zasobu następuje po przesłaniu e-mailem zainteresowanemu użytkownikowi linku do rekordu w bazie danych zawierającego żądane zasoby. Jednocześnie zdigitalizowane materiały pozostają w bazie danych i są dostępne dla wszystkich użytkowników Systemu Udostępniania Zasobów Informacyjnych biblioteki, poprzez wykorzystanie standardowych mechanizmów wyszukiwawczych.

W praktyce usługa digitalizacji na żądanie znacząco podniesie dostępność szczególnie ważnych i cennych zbiorów. Każdy zainteresowany czytelnik może, wysyłając formularz, zamówić dostęp do interesującego go zasobu, nieodpłatnie i bez wychodzenia z domu. W ramach projektu została również rozbudowana pracownia digitalizacji o wysokiej jakości skaner, co zapewnia odpowiednią jakość skanowanych i udostępnianych materiałów. Należy podkreślić, iż wszelkie prace w ramach digitalizacji na żądanie są wykonywane przy respektowaniu praw autorskich.

76. Platforma artysty

Elektroniczna platforma przeznaczona dla artystów: autorów książek, poezji, malarstwa, rękodzieła itd., która umożliwia dzielenie się pracami, wymianę opinii, wzajemne recenzowanie, a także organizowanie wirtualnych spotkań (czaty, wideokonferencje) z innymi, uznanymi artystami z różnych dziedzin.

7. Usługa e-recenzji

E-recenzja jest systemem gromadzącym zweryfikowane przez pracowników Biblioteki Norwida recenzje i rekomendacje m.in. książek, tworzone i przesyłane przez czytelników.

8. E-learning

System e-learning w zakresie korzystania z zasobów informacyjnych biblioteki oraz ogólnodostępnych, nieodpłatnych systemów dystrybucji informacji i wiedzy w internecie. Szkolenia online przeznaczone są dla zarejestrowanych czytelników i dotyczą głównie szeroko pojętych zagadnień wyszukiwania i filtrowania informacji. Materiały merytoryczne kursów i szkoleń będą przygotowane przez wykwalifikowaną kadrę i udostępniane nieodpłatnie w ramach systemu e-learningowego.

9. Usługa news365.pl [2]

Lubuski portal news365.pl jest platformą wymiany informacji dla mieszkańców regionu, organizatorów wydarzeń oraz dziennikarzy. Jego zadaniem jest poprawa przepływu informacji pomiędzy animatorami lokalnej społeczności, takimi jak np. urzędy, organizacje pozarządowe, instytucje kultury, sportu i turystyki, a tymi, do których ich działalność jest skierowana oraz do tych, którzy tę działalność opisują. Portal jest odpowiedzią na zapotrzebowanie w najbardziej podstawowym obszarze dotyczącym budowy społeczeństwa informacyjnego. Gromadzi źródłowe komunikaty prasowe, które porządkuje i udostępnia określonym w projekcie grupom odbiorców – mieszkańcom lub bezpośrednio mediom. Dzięki uruchomieniu portalu news365.pl mieszkańcy zyskali pełną informację dotyczącą aktywności organizatorów działających na terenie województwa, a także możliwość bezpośredniego kontaktu z mediami w ważnych dla nich sprawach. Za pośrednictwem platformy news365.pl organizatorzy wydarzeń mogą bez ograniczeń przekazywać informacje o swojej działalności regionalnym mediom i mieszkańcom. Zyskali narzędzie, dzięki któremu dużo łatwiej zaplanować wydarzenie. Korzystając z news365.pl dziennikarze (w tym dziennikarze obywatelscy), znajdują uporządkowane informacje, które inspirują do przygotowania publikacji oraz wspomagają ich pracę. Podstawowym narzędziem jest tu rozbudowany kalendarz, dzięki któremu każdego dnia znajdą interesujące wydarzenia warte opisania.

Aktualnie funkcjonująca e-usługa news365.pl w ramach projektu została przebudowana i poprawiona. Podniesiono jakości serwisu poprzez modernizację interfejsu, zmianę serwera na wydajniejszy, a także dodanie nowych funkcjonalności serwisu.

6W ramach rozbudowy, poprawy jakości oraz zwiększenia funkcjonalności usługi news365.pl uruchomiono następujące dodatkowe moduły:
media alert – dedykowana aplikacja umożliwiająca administratorowi portalu wysłanie wiadomości SMS na numery telefonów zarejestrowanych w portalu dziennikarzy, np. o nagłym wydarzeniu, zmianie terminu wydarzenia,
analiza treści portali – aplikacja umożliwiająca za pomocą RSS śledzenie nowych artykułów na stronach internetowych mediów i umieszczająca tytuły do tychże na stronach portalu news365.pl,
konta dziennikarskie – uprawnienia dające dostęp do dodatkowych treści, tj. dane kontaktowe, numery telefonów komórkowych, forum itd., wyposażone w bardzo restrykcyjny mechanizm autoryzacji podczas rejestracji konta,
konta organizatorów – uprawnienia umożliwiające samodzielną edycję kalendarza oraz dodawania artykułów bez prawa dostępu do panelu administracyjnego całej strony, wyposażone w bardzo restrykcyjny mechanizm autoryzacji podczas rejestracji konta,
aplikacja meteo – działająca w oparciu o wykupiony, komercyjny dostęp do danych meteorologicznych, prowadząca bieżący monitoring, analizę i statystykę warunków pogodowych oraz prezentująca wskazania na stronach portalu,
newsletter – codzienna zbiorcza informacja o bieżących wydarzeniach dla użytkowników portalu,
kalendarium – niezależna od głównego kalendarza aplikacja porządkująca listę dat ważnych dla mieszkańców województwa lubuskiego (rocznice, święta) i prezentująca je na stronie portalu.

Kolejnym elementem podnoszącym jakość usługi news365.pl jest uruchomienie mobilnej wersji portalu, przeznaczonej na telefony komórkowe, smartfony, tablety i inne urządzenia umożliwiające przeglądanie treści online za pośrednictwem sieci komórkowych.

10. Zbudowana platforma sprzętowa [3]

Sukces tak dużego projektu informatycznego, jakim jest opisane powyżej przedsięwzięcie, w znacznym stopniu zależy od wydajnej, stabilnej i skalowalnej platformy sprzętowej (serwerowej) oraz oprogramowania systemowego. Platformą taką jest aktualnie najnowocześniejsza technologia serwerów kasetowych blade, połączona z wirtualizacją zasobów. Takie rozwiązanie zakupiono i wdrożono w ramach projektu.

Konsolidacja serwerów to najbardziej oczywista zaleta wirtualizacji, przynosząca bardzo wymierne korzyści. Uruchomienie kilku wirtualnych maszyn na jednym serwerze fizycznym pozwala na zaoszczędzenie miejsca w serwerowni, ograniczenie kosztów zakupu nowych serwerów, redukcję kosztów zasilania i chłodzenia oraz przede wszystkim na lepsze zaplanowanie i wdrożenie wykorzystania mocy obliczeniowej serwerów. Jest to możliwe, ponieważ w tradycyjnym, fizycznym środowisku serwery są wykorzystywane na poziomie kilku do kilkunastu procent. Dzięki zwirtualizowaniu zasobów istnieje możliwość przydzielania dokładnie takich zasobów, jakich wymaga konkretny serwer, usługa czy oprogramowanie, co powoduje, iż średnie obciążenie serwerów znacznie wzrasta, zapewniając lepsze wykorzystanie zasobów.

Wykorzystane w ramach projektu rozwiązania oferują szereg dodatkowych funkcjonalności, m.in. pozwalają na zapewnienie wysokiej dostępności wszystkich aplikacji, baz danych i e-usług (High Availabilty). Dodatkowo w przypadku awarii serwera fizycznego wirtualne maszyny mogą być automatycznie uruchamiane na innej maszynie fizycznej, co znacznie skraca lub wręcz eliminuje czas braku dostępu do zasobów dla użytkowników biblioteki. Niezwykle istotne jest to, iż w rozwiązaniu tym wdrożenie mechanizmów wysokiej dostępności aplikacji, baz danych i e-usług jest znacznie prostsze i nie wymaga tak dużych nakładów finansowych, jak uruchomienie podobnych zabezpieczeń w tradycyjnej infrastrukturze.

Opisane powyżej funkcjonalności są możliwe m.in. dzięki odseparowaniu dysków twardych od serwera fizycznego. Na dysku twardym przechowywany jest system operacyjny i dane aplikacji. W standardowym serwerze dyski twarde są podłączone bezpośrednio wewnątrz swojej obudowy. W systemie zwirtualizowanym dyski umieszczone są na oddzielnym urządzeniu, nazywanym macierzą dyskową. Jedna macierz dyskowa posiada wiele dysków, z których wydzielone obszary podłączane są do różnych serwerów. Ponadto implementowane w macierzach dyskowych technologie RAID pozwalają na zwiększenie niezawodności przechowywania danych (odporność na awarie), zwiększenie wydajności transmisji danych oraz powiększenie przestrzeni dostępnej jako jedna całość.

Uzupełnieniem opisanej powyżej platformy serwerowej jest system backupu – oprogramowanie i sprzęt, umożliwiający tworzenie kopii bezpieczeństwa danych zgromadzonych na dyskach macierzy. Zakup, instalacja i wdrożenie systemu backupu zapewniły wielostopniowy mechanizm bezpieczeństwa zgromadzonych danych – od redundantnych dysków w macierzach po nośniki taśmowe, umożliwiające przechowywanie kopii danych.

Zbudowane rozwiązanie platformy sprzętowej i programowej (serwer kasetowy blade, połączony z macierzą dyskową, systemem backupu i z zainstalowanym oprogramowaniem do wirtualizacji) pozwoliło na stworzenie stabilnej i wydajnej platformy sprzętowej, umożliwiającej obsługę Systemu Udostępniania Zasobów Informacyjnych (SUZI), a także na wdrożenie i uruchomienie wszystkich aplikacji, baz danych oraz nowoczesnych e-usług.

    dr Piotr Ziembicki
WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze

 

1 Wikipedia, dostęp: http://pl.wikipedia.org/wiki/Spo%C5%82ecze%C5%84stwo_informacyjne, odczyt: 15.03.2014.

2 Opracowano na podstawie niepublikowanych materiałów Janusza Życzkowskiego.

3 Opracowano na podstawie niepublikowanych materiałów Romana Rekuta.