Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /libraries/cms/application/cms.php on line 471
Pięć lat działalności Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej - Bibliotekarz Lubuski

Pięć lat działalności Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej

  

Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa

  
Biblioteka to część systemu wiedzy i komunikacji. Reaguje na zmiany zachodzące w świecie nauki i technologii, a także na oczekiwania użytkowników, nastawionych na zdobywanie i pogłębianie wiedzy oraz łatwy dostęp do informacji. Nowoczesna biblioteka to biblioteka hybrydowa, w której znaczna część pracy odbywa się on-line, a coraz więcej zbiorów ma postać cyfrową i istnieje w przestrzeni wirtualnej. Udział bibliotek w globalnej infrastrukturze informacyjnej wymuszony jest wyraźnym wzrostem zapotrzebowania społecznego na otwarty dostęp do informacji, nieograniczony przez czas i przestrzeń. Zmiany dotyczą zbiorów, oferowanych usług, ale także struktur organizacyjnych i przestrzennych. Dwojaki układ zasobów: drukowany i cyfrowy proponowany jest w usługach tradycyjnych i sieciowych, a użytkownicy mają możliwość wyboru.

Biblioteki cyfrowe

Termin „biblioteka cyfrowa” powstał na długo przed skonstruowaniem pierwszego komputera. Ideę „biblioteki skomputeryzowanej” stworzył pisarz i wizjoner Herbert G. Wells. W drugiej połowie lat 60. wizję biblioteki przyszłości kontynuował Joseph C.R. Licklider. Dziesięć lat później o bibliotece bez papieru pisał Frederick W. Lancaster. Według najprostszej definicji, zaproponowanej przez Michaela E. Leska w 1995 r., biblioteka cyfrowa (ang. digital library) to „zbiór informacji jednocześnie zdigitalizowanych i uporządkowanych”[1].
Biblioteki cyfrowe postrzegane są obecnie jako zorganizowane systemy zapewniające spójny dostęp do zasobów wiedzy i informacji[2]. Są zbiorem źródeł elektronicznych i połączonych możliwości technicznych: tworzenia, wyszukiwania i używania informacji. Wolny dostęp do informacji to zasada leżąca u ich podstaw. Biblioteki, łącząc umiejętnie dwie przestrzenie swojej działalności: rzeczywistą i cyfrową, oferują teraz czytelnikom kolejną możliwość – zdalny dostęp do biblioteki i jej zbiorów wirtualnych. Zaletą bibliotek cyfrowych jest to, że może z nich jednocześnie i bez ograniczeń korzystać większa liczba użytkowników. Jedyną barierą mogą być tylko prawa autorskie. Dokumenty zamieszczone na serwerach zajmują fizycznie mniej miejsca niż zbiory tradycyjne, a zastosowanie multimediów i hipertekstu znacznie podnosi atrakcyjność elektronicznych dokumentów[3].
Tworzenie bibliotek cyfrowych reguluje kilka aktów prawnych: Ustawa o bibliotekach, Ustawa o prawach autorskich i prawach pokrewnych oraz Ustawa o bazach danych[4].
Choć ustawa o bibliotekach nie zawiera odniesień do bibliotek cyfrowych, to przedstawiona w niej definicja materiałów bibliotecznych obejmuje także zdigitalizowane wersje utworów znajdujących się w bibliotekach cyfrowych, a ich rozpowszechnianie w systemie on-line jest formą udostępniania zbiorów. Biblioteki cyfrowe są w rozumieniu ustawy bibliotekami, a wszelkie szczegółowe przepisy dotyczące bibliotek tradycyjnych mają także zastosowanie do bibliotek cyfrowych. Do bibliotek cyfrowych odnoszą się także przepisy Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dokonana 1 kwietnia 2004 r. nowelizacja ustawy, wielokrotnie wcześniej zmienianej, wprowadziła istotne zmiany w zakresie regulacji odnoszących się do działalności bibliotek[5]. Poszerzyła ona zakres licencji podstawowej dla bibliotek poprzez wprowadzenie nowego uprawnienia, a także modyfikację treści dotychczasowych uprawnień.
Biblioteki uprawnione są do: udostępniania nieodpłatnego, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarzy utworów rozpowszechnionych (a więc nie tylko opublikowanych); sporządzania lub zlecania sporządzania egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zacho - wania lub ochrony własnych zbiorów. Ponadto biblioteki mogą na podstawie nowego uprawnienia udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali), znajdujących się na terenie jednostek[6].
Zgodnie z tym zapisem, biblioteka może udostępniać każde skopiowane przez siebie dzieło wyłącznie na terenie placówki. Udostępnianie nieograniczone zbiorów bibliotecznych poprzez internet musi się wiązać z uzyskaniem zgody właściciela praw autorskich. Choć znowelizowany art. 28 ustawy zwiększa uprawnienia bibliotek w zakresie kopiowania i udostępniania kopii cyfrowych dokumentów, to nie rozwiązuje on problemów z eksploatacją utworów w systemie on-line[7].
Zgodnie z Ustawą o bazach danych, biblioteki cyfrowe są bazami danych. W związku z tym, jej twórcy mają prawo do ochrony swoich dzieł w ramach zbioru i do zakazu pobierania i wtórnego przetwarzania w innych bazach fragmentów lub całości dzieł[8]. Prawo ochrony bazy danych, podobnie jak osobiste prawo autorskie, przyznawane jest automatycznie[9].
Biblioteki cyfrowe lub cyfrowe repozytoria buduje coraz więcej uczelni wyższych, Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego jest jedną z nich, a Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa jest jedną z wielu już istniejących. Tworząc wspólną inicjatywę, działamy w środowisku dLibra tworzonym przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Technologią, która umożliwiła sporządzanie kopii utworów przy jednoczesnym zachowaniu jakości oryginału, stała się digitalizacja. Pozwoliła ona bibliotekom nie tylko na zabezpieczenie cennych zbiorów, ale także na pozyskiwanie, przechowywanie, re- produkowanie i udostępnianie dokumentów w postaci elektronicznej.
 

Środowisko dLibra

Platforma dLibra[10] to pierwsze polskie środowisko służące do budowy bibliotek cyfrowych, stworzone i rozwijane przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS)[11]. Umożliwia zarządzanie, przetwarzanie, przeszukiwanie i prezentowanie dokumentów w formie elektronicznej. System dLibra oferuje swoim użytkownikom wiele rozbudowanych możliwości, takich jak: przeszukiwanie treści zgromadzonych zasobów, przeszukiwanie opisów bibliograficznych z wykorzystaniem słownika synonimów, grupowanie publikacji cyfrowych i nawigacja w ich strukturze oraz precyzyjne i rozbudowane możliwości określania zasad dostępu do zasobów. Pierwotnie platforma dLibra ukierunkowana była przede wszystkim na wykorzystanie wydawnictw elektronicznych. Od momentu nawiązania współpracy z Poznańską Fundacją Bibliotek Naukowych prace rozwojowe skupiły się na wykorzystaniu platformy do budowy bibliotek cyfrowych. Efektem tego było uruchomienie w październiku 2002 r. Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej – poznańska fundacja wykorzystała nieznane jeszcze wtedy w kraju oprogramowanie. Po dwóch latach na zastosowanie tego systemu zdecydowała się Biblioteka Politechniki Wrocławskiej. W 2005 nastąpiły cztery kolejne wdrożenia. Powstały: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa, Biblioteka Cyfrowa Politechniki Łódzkiej i Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 2006–2007 liczba ogólnodostępnych instalacji oprogramowania dLibra w Polsce wzrosła o 12 wdrożeń. W latach 2008–2009 – o następnych 29.
 

Biblioteki cyfrowe środowiska dLibra

System dLibra jest obecnie najpopularniejszym oprogramowaniem w Polsce wykorzystywanym do budowy cyfrowych repozytoriów. Wdrożony został przez ponad 150 instytucji i stanowi bazę dla tworzenia sieci regionalnych, instytucjonalnych i federacyjnych bibliotek cyfrowych. W oparciu o oprogramowanie dLibra działa 57 bibliotek i instytucji: 31 regionalnych, prezentujących dorobek własnego regionu i 22 instytucjonalne, które działają w określonym środowisku naukowym i dla jego potrzeb. System ten wdrożyły także: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Oddział w Poznaniu), Biblioteka Cyfrowa Akademii Obrony Narodowej oraz Urząd Miasta Torunia. Są to instalacje wewnętrzne, bez możliwości publicznego dostępu przezinternet. Oprogramowanie funkcjonuje też w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego jako część praktycznego warsztatu studentów bibliotekoznawstwa. Działa również Repozytorium Zespołu Bibliotek Cyfrowych PCSS[12]. Zawiera ono dokumentację dla użytkowników oprogramowania, publikacje naukowe związane z projektem oraz inne materiały na temat dLibry.
 

Rozproszone biblioteki cyfrowe dLibra

W lutym 2006 r. stworzono, w oparciu o sieć PIONIER, platformę rozproszonych bibliotek cyfrowych, dającą dostęp do kilkudziesięciu tysięcy obiektów cyfrowych wraz z ich metadanymi. Była to pierwsza z zaawansowanych usług sieciowych, wykonana przez PCSS, początkowo dla bibliotek dLibry, obecnie także dla bibliotek krajowych korzystających z innego oprogramowania. Wszystkie biblioteki systemu funkcjonują w podobny sposób. Czytelnik, który poznał jedną z nich, rozpozna wszystkie pozostałe. Przeszukiwanie zawartości całego zasobu może się odbywać z pozycji dowolnej biblioteki za$pomocą wspólnej wyszukiwarki. Można to zrobić także za pomocą wyszukiwarek internetowych, ponieważ cały zbiór jest indeksowany. System bibliotek rozproszonych to również zsumowanie rozproszonej motywacji, wiedzy oraz doświadczenia poszczególnych osób, które ten zasób tworzą[13].
 

Federacja Bibliotek Cyfrowych

W czerwcu 2007 r. Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe zorganizowało i udostępniło serwis Federacja Bibliotek Cyfrowych (FBC). Jego głównym celem jest ułatwiejie korzystania z zasobów cyfrowych dostępnych w sieci PIONIER i zwiększenie ich widoczności na świecie. Podstawą serwisu są zasoby pochodzące z wielu polskich bibliotek cyfrowych. Jest to kolejny etap budowy sieci rozproszonych bibliotek cyfrowych i repozytoriów w Polsce[14]. Twórcy serwisu założyli, że federacja zrzeszająca początkowo tylko biblioteki dLibry, rozszerzy zakres działania o biblioteki funkcjonujące także w innym oprogramowaniu. Przykładem może być włączenie do federacji: Biblioteki Cyfrowej Politechniki Krakowskiej, Akademickiej Biblioteki Cyfrowej z Krakowa, Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego z Warszawy (ICM DIR Zasoby Polskie). Federacja Bibliotek Cyfrowych opiera się obecnie na zasobach pochodzących z 57 bibliotek i repozytoriów cyfrowych. Biblioteki federacji zdigitalizowały i oferują wspólnie ponad 450 000 dokumentów. Dane dotyczące zasobów przyłączonych bibliotek cyfrowych są aktualizowane raz na dobę. FBC umożliwia zestawienie planów digitalizacji i automatyczne wykrywanie duplikatów.
 

Konsorcjum Polskie Biblioteki Cyfrowe

28 maja 2008 r. podpisane zostało w Poznaniu porozumienie w sprawie utworzenia konsorcjum Polskie Biblioteki Cyfrowe (PBC)[15]. Jego celem jest wspieranie aktywnej współpracy zmierzającej do wypracowania standardów jakości, rozbudowa zasobów cyfrowych, stosowanie najnowszych technologii dla ich udostępniania i archiwizacji, promowanie zbiorów i usług w kraju i za granicą oraz pozyskiwanie funduszy na realizację wspólnych projektów. Konsorcjum wspierać będzie powszechny i swobodny dostęp do zasobów cyfrowych oraz nadzorować rozwój sieci bibliotek cyfrowych i repozytoriów tworzących trwałą i niezawodną strukturę.
 

Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa

Jedną z bibliotek należących do Federacji Bibliotek Cyfrowych i grupy dLibry jest Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa (ZBC)[16]. Powstała w 2005 r. jako jedna z pierwszych w Polsce. Oficjalnie zaistniała w październiku podczas inauguracji roku akademickiego. Była czwartą z kolei cyfrową biblioteką akademicką (po Wielkopolskiej Bibliotece Cyfrowej, Dolnośląskiej i Kujawsko-Pomorskiej). Należy do tej grupy akademickiej, którą wyróżnia połączenie idei biblioteki edukacyjnej z biblioteką dziedzictwa kulturowego i biblioteką regionalną.
Zielonogórska Biblioteka Cyfrowa umożliwia szeroki zdalny dostęp do źródeł wiedzy, zasobów edukacyjnych, cyfrowych kopii najcenniejszych zabytków kultury piśmienniczej, kolekcji dzieł sztuki oraz materiałów regionalnych.
Inicjatorem i koordynatorem projektu jest Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego, a biorą w nim udział instytucje naukowe, kulturalne i oświatowe z miasta i regionu (biblioteki, archiwa, muzea, placówki naukowo- badawcze). Uniwersytet Zielonogórski wnosi do projektu infrastrukturę sprzętową, oprogramowanie i szkolenia. Jest jednocześnie pomysłodawcą idei i liderem grupy.
W październiku 2006 r. na zaproszenie Uniwersytetu Zielonogórskiego do projektu przystąpiła, jako pierwsza, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Zielonej Górze. Biblioteka Uniwersytecka i WiMBP tworzą główny zasób wirtualnej biblioteki regionalnej, adresowanej do naukowców, studentów, nauczycieli, uczniów oraz tych wszystkich, którzy się uczą, pogłębiają wiedzę, poszukują informacji oraz interesują się sztuką, kulturą i regionem.
Zbiory Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej prezentowane są w czterech kolekcjach:
• Nauka i dydaktyka – obejmuje dorobek naukowy środowiska akademickiego oraz jego zasób edukacyjny (są to monografie, podręczniki, skrypty, czasopisma oraz inne publikacje);
• Habilitacje i doktoraty – obejmuje rozprawy habilitacyjne i doktorskie obronione na Uniwersytecie Zielonogórskim;
• Dziedzictwo kulturowe – prezentuje najcenniejsze zabytki kultury piśmienniczej (rękopisy, starodruki, zbiory ikonograficzne, kartograficzne, dokumenty życia społecznego) oraz kolekcje dzieł sztuki ze zbiorów bibliotecznych (rysunku, grafiki, malarstwa, plakatów, fotografii artystycznej, ekslibrisów);
• Regionalia – czyli materiały, dokumenty oraz dzieła dotyczące Zielonej Góry i Ziemi Lubuskiej, również w jej dawnych granicach historycznych. W tej kolekcji prezentujemy zarówno wydawnictwa współczesne, jak i zbiory archiwalne (kroniki, statuty, przywileje, ikonografię, kartografię, dokumenty życia społecznego) oraz twórczość artystów lubuskich z kolekcji bibliotecznych.
W obrębie kolekcji utworzone są podkolekcje, które grupują zbiory tematycznie lub wg kategorii materiałów bibliotecznych (np. książki, czasopisma, dokumenty życia społecznego, starodruki, grafika itp.). Ułatwia to porządkowanie zbiorów i wyszukiwanie publikacji[17].
Nad zawartością tematyczną kolekcji pracują zespoły powołane do współpracy z Działem Digitalizacji. Są to wytypowane osoby z działów: Zbiorów Specjalnych, Czasopism i Informacji Naukowej. Zagwarantowana jest także współpraca z Oficyną Wydawniczą Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Podstawę prawną dla Biblioteki Uniwersyteckiej stanowi Zarządzenie Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego z 29 grudnia 2005 r. w sprawie tworzenia kolekcji Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej[18]. Akt ten reguluje m.in. zasady publikowania w bibliotece cyfrowej rozpraw doktorskich i habilitacyjnych obronionych w uczelni oraz kolekcji zbiorów bibliotecznych. Prezentacja zbiorów najnowszych odbywa się za zgodą autorów na podstawie umowy licencyjnej opracowanej przez Zespół Prawny UZ oraz dokumentów prawnych WiMBP w Zielonej Górze. W Zielonogórskiej Bibliotece Cyfrowej w wolnym dostępie prezentowanych jest około 7 200 dokumentów. Z biblioteki skorzystało od października 2005 r. do września 2010 r. ponad 4 miliony czytelników (dziennie korzysta z niej ponad 2 tysiące osób)[19].
Wysoka frekwencja odwiedzin dotyczy głównie rozpraw doktorskich i habilitacyjnych oraz czasopism naukowych. Popularnością cieszą się także zbiory dydaktyczne, starodruki, materiały regionalne i kolekcje tematyczne. Jednym z założeń programowych jest digitalizacja wszystkich kolekcji zbiorów specjalnych biblioteki. Ma ona na celu popularyzację zbiorów chronionych, ale stanowi jednocześnie formę ich ochrony. Kolejne założenie to zdalna prezentacja materiałów naukowych i dydaktycznych, która pozwoli na szeroki dostęp do zbiorów dużej grupie użytkowników.
Z cyfrowych kopii ZBC korzystają osoby z różnych środowisk w regionie, kraju i za granicą. Dokumenty są wykorzystywane w pracach naukowych i dydaktyce, prezentacji materiałów z chronionych kolekcji regionalnych, jako pomoc w poszukiwaniu informacji albo wskazaniu źródeł wiedzy. Instytucje proszą o zgodę na wykorzystanie naszych dokumentów w publikacjach naukowych.
 

Przykładowe kolekcje

Zasoby Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej porządkowane są według dwóch kryteriów: podziału tematycznego i formalnego. Podział tematyczny odpowiada podziałowi na cztery główne kolekcje i ich rozdział na podkolekcje. Podział formalny odpowiada kategoryzacji materiałów powszechnie stosowanych w bibliotekach i obejmuje: książki, czasopisma, rękopisy, inkunabuły, starodruki, dokumenty kartograficzne, ikonograficzne oraz życia społecznego.
Jednym z ciekawszych przykładów kolekcji tematycznych w ZBC są wydawnictwa drugiego obiegu ze zbioru bibliotecznego liczącego ok. 15 tys. jednostek. Jest to ciesząca się dużym zainteresowaniem naukowym „bibuła” z okresu opozycji politycznej z lat 1976–1992.
Kolejny interesujący zbiór to kolekcja dotycząca kampanologii. Budowana jest ona wspólnie z dr. Marcelim Tureczkiem z Instytutu Historii. Prezentacja dokumentów w bibliotece cyfrowej to końcowy etap projektu badawczego „Najstarsze dzwony województwa lubuskiego”.
Możliwość przeglądania kolekcji tematycznych wszystkich bibliotek cyfrowych pozwala dotrzeć do wielu dokumentów rozproszonych w zbiorach bibliotecznych i tworzyć warsztat dla nauk pomocniczych wielu dyscyplin naukowych. Obszerny jest m.in. materiał dla historyków. Obejmuje on wszystkie polskie herbarze i księgi herbowe rodów polskich, m.in. Bartosza Paprockiego, Kacpra Niesieckiego, Adama Bonieckiego, Juliana Ostrowskiego, Teodora Żychlińskiego. W pełnym dostępie jest też szereg bibliografii, słowników i leksykonów, m.in. Bibliografia polska Estreicherów, Bibliografia Historyi Polskiej Ludwika Finkla, Bibliografia Śląska, Słownik języka polskiego Samuela Lindego, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i krajów słowiańskich, Słownik geograficzny Państwa Polskiego i ziem historycznie z Polską związanych, Encyklopedia powszechna Samuela Orgelbranda, Encyklopedia staropolska i wiele innych. Źródła są systematycznie uzupełniane i wzbogacane.
Bogaty jest zestaw czasopism, głównie naukowych i regionalnych. ZBC prezentuje również swoje czasopisma regionalne, m.in. „Nadodrze”, „Grünberger Wochenblatt”, „Rocznik Lubuski”, „International Journal of Applied Mathematics and Computer Science”, „Studia Zielonogórskie”, „Pro Libris”. Na uwagę zasługują kolekcje rękopisów i starodruków, zbiory kartograficzne i graficzne.
Za sprawą bibliotek cyfrowych otrzymujemy do dyspozycji zasoby, które mierzyć się będą z największymi księgozbiorami bibliotecznymi. Dla zrozumienia, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy, nieodzowne jest poznanie tradycji i historii. W naszym wielokulturowym społeczeństwie to bogactwo odzwierciedlają zasoby, które tworzymy, i oczekiwania świata, w którym żyjemy. „Historycy przyszłości będą poszukiwać naszych zapisów z czatów, grup dyskusyjnych, wiadomości elektronicznych, kamer internetowych i stron domowych na równi z danymi z przedsiębiorstw i rządów”[20]. W ramach Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej od marca 2010 r. działa Blog, w którym prezentujemy interesujące zbiory, przedstawiamy nowości, informujemy o planach naszej biblioteki i całej federacji. Omawiamy sprawy związane z nauką, informacją naukową, internetem, mediami, światem książek i bibliotek.
 

Perspektywy rozwoju bibliotek cyfrowych

Kolejny etap rozwoju polskich bibliotek cyfrowych to przyłączenie w grudniu 2009 r. zasobów federacji do Europejskiej Biblioteki Cyfrowej Europeana. Odbywa się to w ramach programu eContent+ i projektu EDLocal[21]. PCSS jest jednym z 32 partnerów projektu i pełni rolę regionalnego koordynatora na Polskę. W ramach eContent+ realizowany jest też projekt Enrich – Europejskie Manuscriptorium Kultury, w którym biorą udział również zdeklarowane biblioteki cyfrowe federacji. Na bazie czeskiej Biblioteki Cyfrowej Manuscriptorium powstaje wirtualne środowisko badawcze przeznaczone do pracy nad manuskryptami, inkunabułami i starymi drukami oraz innymi dokumentami historycznymi. Baza umożliwia dostęp do zdigitalizowanych dokumentów historycznego dziedzictwa kulturowego Europy[22]. Zbiory bibliotek cyfrowych FBC wykorzystywane są do prezentacji na specjalistycznych portalach, w bazach naukowych i tematycznych serwisach, w ramach Open Acces. Przykładem jest projekt Scientific-Commons[23], który zakłada udostępnienie publikacji naukowych. Platforma ta indeksuje kilkaset milionów publikacji zamieszczanych w cyfrowych repozytoriach bibliotek, archiwów i muzeów, wzbogacając codziennie swoje zasoby. Kolejny przykład to projekt DART-Europe[24], w którym grupa bibliotek naukowych i konsorcjów bibliotecznych pracuje wspólnie nad bazą dostępu do prac dyplomowych i dysertacji powstających w Europie. Na podobnych zasadach działa portal The Networked Digital Library of Theses and Dissertations (NDLTD). Zbiory polskich bibliotek cyfrowych zrzeszonych w federacji widoczne są także na interdyscyplinarnym portalu ViFa- Ost, który oferuje społeczności akademickiej szeroki zakres informacji na temat Europy Wschodniej[25]. Wspierają także inicjatywę budowy infrastruktury otwartej nauki (uczelniane repozytoria, Koalicję Otwartej Edukacji, Creative Commons, np. Open Acces czy SPARC – system dystrybucji informacji po konkurencyjnie niskich cenach). Zbiory Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej widoczne są we wszystkich wymienionych projektach.
Ewa Adaszyńska
Małgorzata Kuncewicz
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego