Warning: count(): Parameter must be an array or an object that implements Countable in /libraries/cms/application/cms.php on line 471
Biblioteka dla gminy, gmina dla biblioteki - Bibliotekarz Lubuski

Biblioteka dla gminy, gmina dla biblioteki

Niniejszy tekst jest streszczeniem wystąpienia, które wygłosiłam na sesji Rady Gminy Zabór. Prezentacja graficznie ilustrowała omawiane treści. Miała na celu promocję biblioteki publicznej, przedstawienie radnym nowej kadencji roli i miejsca książnicy w gminie, jej osiągnięć i wyprowadzenie z tych faktów wniosków odnośnie współpracy na rzecz rozwoju instytucji.

 

  Z obserwacji wynika, że władze gminy mają niewielkie pojęcie o tym, jak funkcjonuje współczesna biblioteka, jak istotne zapotrzebowanie obsługuje i jak środki przeznaczane na jej funkcjonowanie są nieadekwatne do zadań biblioteki i współczesnych wymagań. Wystąpienie to było więc elementem strategii zmiany wizerunku biblioteki w gminie, wzmocnienia współpracy pomiędzy biblioteką a gminą na rzecz dostosowania biblioteki do obowiązujących i zalecanych standardów. W tym celu wpierwszej części wypowiedzi przedstawiłam osiągnięcia w rozwoju instytucji w latach 2017-2018, by następnie pokazać, jak rosnące zapotrzebowanie i ożywienie kulturalne wgminie przekłada się na większe zapotrzebowanie na środki, którymi można zaspokajać popyt.                                                                                                                                                                      Po co w ogóle w gminie biblioteka? Czy jest dla gminy „złem koniecznym”, obowiązkiem ustawowym, czy może być czymś więcej?

Biblioteka:

– zrzesza aktywnych ludzi, aktywizuje mniej zaangażowanych

– działa terapeutycznie: czytanie jako rozładowanie emocji, antyczne katharsis;

– realizuje zadania gminnego ośrodka kultury (w gminie Zabór nie ma ośrodka kultury); – umożliwia rozwój umiejętności językowych dzieci;

– wspiera rozwój predyspozycji artystycznych;

– stymuluje umiejętności społeczne;

– jest wizytówką gminy;

– stanowi rzetelne źródło informacji;

– zaspakaja potrzeby mieszkańców: społeczne, poznawcze, edukacyjne, patriotyczne, kulturalne, estetyczne;

– dba o tradycję lokalną i narodową (pracownia historii mówionej);

– popularyzuje czytelnictwo – społeczeństwa dużo czytające są bogatsze, bardziej innowacyjne;

– dzieci, które czytają, lepiej się uczą, sprawiają mniej problemów wychowawczych, częściej odnoszą sukcesy, sprawniej myślą i rozwiązują problemy, są zdrowsze emocjonalnie.

  Biblioteka działająca sprawnie i funkcjonująca prawidłowo może także odnosić sukcesy we wzroście poziomu czytelnictwa                                                                          W 2017 roku w Gminnej Bibliotece Publicznej w Zaborze odnotowano wzrost poziomu czytelnictwa (liczba wypożyczeń w przeliczeniu na 100 mieszkańców w 2017 roku wzrosła o 4,9% wstosunku do roku 2016). Warto podkreślić ten fakt, zwłaszcza w obliczu coraz niższych wskaźników w skali ogólnopolskiej. Pozytywne efekty w GBP w Zaborze uzyskano m.in. dzięki wprowadzeniu nowych standardów obsługi czytelników, według zasady: nie ma książki nie do zdobycia! W 2018 roku nastąpił wzrost liczby czytelników w stosunku do roku 2017: z 7 na 10 w przeliczeniu na 100 mieszkańców oraz liczby wypożyczeń (ze 140 na 181 wprzeliczeniu na 100 mieszkańców). Metody, dzięki którym udało się osiągnąć wyższe wskaźniki, zostały bardziej szczegółowo opisane w artykule opublikowanym w czasopiśmie „Bibliotekarz” 11/2018* .                           Zmiany nastąpiły także na poziomie organizacji i informatyzacji biblioteki. Powstała reprezentatywna, nowoczesna strona biblioteki. Promowano nowe formy kontaktu z książką, m.in. za pomocą akcji Czytaj.pl oraz Ferie z audiobookami. Do podniesienia profesjonalizmu usług przyczyniło się szereg usprawnień funkcjonalnych, dotyczących ewidencjonowania i katalogowania książek: stworzono katalog wewnętrzny oraz ewidencję książek wypożyczanych do punktów bibliotecznych. Wcześniej ani czytelnik, ani bibliotekarz nie mieli dostępu do informacji o konkretnych tytułach w księgozbiorze. Dzięki nowym funkcjonalnościom zakup książek zoptymalizował się, a czytelnicy mogą na bieżąco uzyskać informację, czy poszukiwaną pozycję biblioteka posiada iczy jest dostępna do wypożyczenia. Uzyskano także możliwość realnej rezerwacji egzemplarzy.          Ważnymi elementami przyczyniającymi się do rozwoju gminy poprzez działalność biblioteki były wydarzenia i konkursy upowszechniające wiedzę o historii gminy Zabór:

– konkurs poetycki Awantury Fryderyka Augusta Cosela;

– konkurs historyczny Niepodległość w pieśniach i symbolach;

– konkurs literacki Legendy gminy Zabór;

– warsztaty i wystawa komiksu o Zaborze;

– wystawy i spotkania z lokalnymi twórcami (z Markiem Jurgońskim, lubuskimi autorami wierszy dla dzieci zawartych w tomie Wierszem malowane, wystawa Żywioły, wystawa Lubuskie rękodzieło, wydarzenia związane z Europejskimi Dniami Dziedzictwa).                                                                                                                        

  Na szczególną uwagę zasługują wydarzenia integrujące mieszkańców gminy, a jednocześnie popularyzujące aktywność społeczną i sportową, takie jak koncert niepodległościowy, zajęcia nordic walking, rowerowe rajdy biblioteczne oraz zajęcia pilates.                                                                                                                        W obszarze rozwoju czytelnictwa dziecięcego GBP w Zaborze również może się pochwalić sukcesami. Biblioteka otrzymała wyróżnienie w wojewódzkim projekcie Bajki z dżungli i oceanu. Powstał Dyskusyjny Klub Książki dla dzieci. Popularnością cieszyły się akcje Jak nie czytam, jak czytam oraz Angielski z wolontariuszami. W ramach projektu Mała książka – wielki człowiek liczba czytelników do 5 lat wzrosła o 520%. Razem z małymi amatorami czytania do biblioteki zapisywały się całe rodziny.                                Rozwój Gminnej Biblioteki Publicznej w Zaborze pokazuje rozdźwięk pomiędzy potrzebami a potencjałem. Prężnie rozwijająca się instytucja kultury wymaga więcej możliwości działania i środków do zaspokojenia oczekiwań użytkowników. Pilna jest konieczność stworzenia Oddziału Dla Dzieci – odpowiednio wyposażonej i zaaranżowanej przestrzeni, w tym zatrudnienie kadry. Biblioteka potrzebuje nowego budynku, gdyż obecny być może był adekwatny do funkcjonowania biblioteki wiele lat temu, obecnie nie spełnia swoich zadań. Już samo przyjazne wnętrze może przyciągnąć do biblioteki większą ilość czytelników, co pokazują doświadczenia bibliotek takich jak Kargowa, Szczaniec, Cybinka, Gościeszowice, Kostrzyn, Międzyrzecz, Nowa Sól, Słubice, Sulęcin, Wschowa, Zwierzyn.                                                                                                 Kolejną palącą potrzebą jest kontynuowanie procesu informatyzacji – około 10 tys. książek czeka na wprowadzenie do katalogu elektronicznego, co wymaga ogromnej ilości pracy, a więc zwiększenia zasobu kadrowego biblioteki. Istotnym zapotrzebowaniem społecznym jest stworzenie oddziałów biblioteki w miejscowościach gminy. Wśród mieszkańców obserwuje się duże zapotrzebowanie na koncerty poezji śpiewanej, imprezy patriotyczne, imprezy dla dzieci, edukację zdrowotną. Więcej środków na bibliotekę oznacza więcej możliwości zaspokajania potrzeb czytelników i innych mieszkańców gminy. Na początku swojego wystąpienia postawiłam pytanie: jak biblioteka przyczynia się do rozwoju gminy? Odpowiedziałam na nie w prezentacji. Zakończyłam, zadając pytanie wszystkim zgromadzonym na sesji Rady Gminy: w takim razie… jak gmina może się przyczynić do rozwoju biblioteki?

Kamilla Marchewska